Stikkordarkiv: Stavn

Jul i gamle dagar

Eit tidsbilde frå 1957

03Julemiddagen var alltid ribbe og surkål. Mor laga nydeleg saus, og eg var veldig fornøgd med saus og potet! Heimelaga is, nedfryst i snøen, var himmelsk, og oppvasken gjekk som ein leik! Eg vaska og bror Odd tørka… eg måtte ikkje vaske fortare enn han klarte å tørke. Viss så skjedde, la han tallerknane ned i vaskevatnet igjen. Eg tålte det meste på ein slik dag… 
Gang kring treet, vi nådde rundt, vi fem. Og så kom det som vi hadde venta på så lenge. Eit heilt år! Alle hadde fått og eg var vel nøgd med mine, det var som regel 14 eller 15…
Roen har senka seg, pakkene er opna. Julekjolen min dette året var spesiell, tenk, bunad! Det var perlebroderi på brystduken, og sølja i halsen var blank og skein om kapp med oss andre. Broder Odd var motebevisst og hadde tidsriktig genser (vil berre stadfeste her at mange av maskene var strikka av lillesøstra!) Alf var audiovisuell freak allereie den gongen og er ganske så stolt av Tandbergs båndopptaker. Han og Odd tok opp program frå radioen. Under opptak måtte vi vere musestille. Det var ingen USB-kabel i dei tider. Med mikrofonen tett inntil radioen blei det bra opptak! Det var juleprogram frå Store studio! Far og mor er andektige. Stunda er heilag … eller er det rett og slett spenning om når selvutløsaren på fotoapparatet skal knipse bildet?… Juleappelsinene frå Amerika og eple frå Lærdal er på plass i det store fruktfatet. Julekvelden er fullkommen…

 

Adventvent med julebakst 1

Bakstekona

Ja, vi elskerbjørgHo var ein institusjon rundt ikring på bygdene i gode gamle dagar. Vi hadde ei heime i Stavn… på 40- og 50-talet. Eg ser ho for meg, nabokona, ho Gunnhild frå Brendestugu. Tidleg om morgonen blei det fyrt opp i den store svarte eldhuskomfyren, og snart såg vi ho kome rundt svingen med veskene sine. Dei var mest som heilage,  kjevlene og bakstepinnane ho fann fram. Kor mykje eg verkeleg hugsar av dette, er eg ikkje viss på, men denne gode, varme stemningen, den sit spikra i hugen.
Ho hadde eit eige lag med leivane, frå dei var små runde bollar, til dei vart til tynne store runde leivar. Når ho breidde denne runde ‘pannekaka’ utover bakstehella, fyllte ho nett ut til kanten. Eg var like spent kvar gong, om ho skulle treffe! Ho hadde målet i minnet og handelaget frå mange års virke. Flatbrødstabelen ved enden av dagens dont, den hugsar eg. … og smaken…………..
Eg var ikkje spesielt glad i flatbrød! Men du verda for eit minne…

Det lyser i stille grender

Julesongar året rundt

småfugleneHøyrer du med til dei som gjerne kunne syngje julesongar heile året? Her finn du meg. Då eg var dirigent for Songlaget, hadde eg julesongane framme frå tidleg på hausten. Det murra nok litt hos medlemmene…. ‘me kan no dei frå før, folk vil helst høyre dei same gamle….’ Det hører med til ei anna historie korleis bassen og eg kom fram til semje…..
‘Det lyser i stille grender’ kom ut i 1931 i juleheftet ‘Jul i Sunnfjord’. Først i 1948 blei Jakob Sande sitt dikt levandegjort ved tonesetjinga til Lars Søraas. Eg hugsar far eller ‘Læraren’ lærde oss songen i skulen, og det var den første songen eg lærde meg andrestemme til. Songen har fylgt med meg frå min barndoms grend, Stavn i Flå. Nord i grenda låg den gamle garden Hefta, innunder grankledde høge nut. 
Songen frå vest og akvarellen frå garden i aust smeltar saman til eitt av mine kjæraste julekort.
Med fred
frå fjell
og stille skogar
kling juletonar
ved vintertid….